Việc không tuân thủ tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm là hàng rào lớn nhất của các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu nông sản, thực phẩm vào các thị trường như Mỹ, Châu Âu...
Theo ông Đào Đức Huấn - Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Việt Nam đang hội nhập sâu rộng, tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do nên doanh nghiệp Việt Nam có rất nhiều cơ hội xuất khẩu sản phẩm của mình sang các thị trường.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhu cầu tiêu dùng, lòng tin về sản phẩm nông lâm sản của Việt Nam giảm sút, trong đó đáng lo ngại nhất là chất lượng an toàn thực phẩm.
"Doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, chế biến tiếp cận thị trường xuất khẩu khó khăn do các hàng rào về kỹ thuật"- ông Đào Đức Huấn cho hay.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng phát biểu tại Hội thảo
Tại Hội thảo quốc tế “Nâng cao tiêu chuẩn chất lượng để đẩy mạnh xuất khẩu nông sản thực phẩm” do Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, Liên minh Tạo thuận lợi thương mại Việt Nam và Tạp chí Tia sáng phối hợp tổ chức ngày 23/5/2017, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Trần Văn Tùng cho rằng, gần đây Mỹ đã có Luật hiện đại hóa các tiêu chuẩn về ATTP với yêu cầu các doanh nghiệp khi sản xuất sản phẩm xuất khẩu vào thị trường Mỹ phải được giám sát, theo dõi đạt yêu cầu của từng khâu sản xuất trong chuỗi sản xuất sản phẩm.
"Đây là hàng rào kỹ thuật đối với các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ. Do đó, để có thể vào thị trường Mỹ và các nước khác, doanh nghiệp Việt Nam phải thường xuyên chịu sự giám sát và báo cáo đầy đủ về từng khâu của quá trình sản xuất ra sản phẩm đó. Có như vậy các thị trường đó mới chấp nhận cho doanh nghiệp có thể xuất khẩu hàng hóa vào thị trường trên thế giới", Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết.
Theo bà Vũ Thị Kim Hạnh - Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, hiện nay có khoảng 140.000 công ty xuất khẩu hàng vào Mỹ. Cơ quan quản lý không có cách nào kiểm tra hàng hóa của tất cả các nhà cung cấp nên buộc phải chuyển trách nhiệm kiểm soát sang một tổ chức khác. Đây là tổ chức phi lợi nhuận, tin cậy được và cùng với FDA kiểm định từng sản phẩm ngay tại mỗi quốc gia trước khi lên đường sang Mỹ.
“Nếu như chúng ta bám sát vào chuỗi sản xuất từ đầu vào đến đầu ra, đồng thời nhắc nhở, chặt chẽ thì sẽ giảm được thiệt thòi cho doanh nghiệp Việt Nam. Bởi lẽ, FDA thường đưa lên website của mình cảnh báo về những công ty có sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Việc lọt vào danh sách này sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới uy tín của các doanh nghiệp” - bà Hạnh nói thêm.
Hội thảo quốc tế “Nâng cao tiêu chuẩn chất lượng để đẩy mạnh xuất khẩu nông sản thực phẩm” đưa các vấn đề về tiêu chuẩn
nông sản, thực phẩm ra bàn thảo
Về vấn đề này, bà Nguyễn Kim Thanh - chuyên gia về chuỗi cung ứng và an toàn thực phẩm cho hay, thị trường châu Âu đòi hỏi tiêu chuẩn về ATTP phải đảm bảo theo chuỗi từ hệ thống trang trại cho tới máy móc chế biến. Khi xây dựng các tiêu chuẩn, nhà quản lý đều dựa trên khung pháp lý của châu Âu. Tuy nhiên thời gian gần đây đã có sự chuyển dịch từ quản lý công sang quản lý tư; tức là những tiêu chuẩn xuất phát từ phía người mua hàng và do các hiệp hội do họ thành lập đứng ra tự quản lý.
Các tiêu chuẩn này được xây dựng cho từng mắt xích khác nhau, đòi hỏi người bán hàng phải tích cực hơn trong việc đảm bảo an toàn và sự bền vững của chuỗi cung ứng. Ở châu Âu, ngoài câu chuyện về ATTP, người mua hàng có trách nhiệm phải quan tâm tới an sinh xã hội và tôn trọng môi trường.
Về giải pháp đưa hàng hóa Việt Nam đặc biệt là nông sản, thực phẩm đáp ứng được yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật của các thi trường Mỹ, Châu Âu...
Thứ trưởng Trần Văn Tùng cũng cho biết, các cơ quan quản lý của Việt Nam sẽ kịp thời xây dựng, ban hành, công bố hệ thống tiêu chuẩn về ATTP phù hợp với các quy định phù hợp với quy định tiêu chuẩn ATTP của các nước trên thế giới.
Có thể nói, nếu không đáp ứng được các yêu cầu khắt khe về bao bì, đóng gói, truy suất, kiểm dịch, lấy mẫu, giám định liên tục… của các nước nhập khẩu như Mỹ, Châu Âu... thì hàng Việt Nam rất khó để xuất ngoại. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, vấn đề đảm bảo quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm doanh nghiệp cần được đặt lên hàng đầu.
Nguồn: Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng