Ngày 4/5, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM kết hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM tổ chức hội nghị “Gặp gỡ và đối thoại doanh nghiệp về việc nhập khẩu thiết bị đã qua sử dụng theo Thông tư 23/2015/TT–BKHCN (Thông tư 23)”. Thông tư 23 được Bộ KH&CN ban hành ngày 23/11/2015 thay thế Thông tư số 20/2014, sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2016.
Theo ông Đỗ Hoài Nam (Vụ trưởng Vụ Thẩm định, Đánh giá và giám định công nghệ, Bộ KH&CN), Thông tư 23 được cho là thông thoáng hơn so với Thông tư 20 khi quy định máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng phải đáp ứng tuổi thiết bị không quá 10 năm và đã được sản xuất phù hợp Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia (QCVN) hoặc Tiêu chuẩn Quốc gia (TCVN) hay tiêu chuẩn G7 về an toàn, tiết kiệm năng lượng và môi trường. Theo Thông tư 20, dây chuyền, thiết bị cũ nhập khẩu về Việt Nam phải đảm bảo 2 điều kiện: thời gian sử dụng không quá 5 năm kể từ ngày sản xuất và chất lượng còn lại trên 80%.
Thông tư 23 cũng nới hơn Thông tư 20 khi nêu rõ: trường hợp cần thiết, tùy thuộc đặc thù của từng ngành, lĩnh vực được phân công quản lý, bộ trưởng các bộ, thủ trưởng cơ quan ngang bộ ban hành quy định yêu cầu về tuổi thiết bị thấp hơn mức trần là 10 năm nhưng phải thông báo cho Bộ KH&CN biết để thống nhất quản lý. Trường hợp đặc biệt, quy định về tuổi thiết bị cũng có thể được nới lỏng hơn. Cụ thể, trường hợp thiết bị đã qua sử dụng có tuổi thiết bị vượt quá 10 năm nhưng doanh nghiệp cần thiết nhập khẩu, Bộ KH&CN phối hợp với các bộ, ngành xem xét, quyết định. Bên cạnh đó, Thông tư 23 cũng quy định không được phép nhập khẩu thiết bị đã qua sử dụng mà các nước đã công bố loại bỏ do lạc hậu, chất lượng kém, gây ô nhiễm môi trường, do Bộ KH&CN công bố.
Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, Vụ Thẩm định, Đánh giá và giám định công nghệ, Sở KH&CN TP.HCM trao đổi với các doanh nghiệp. Ảnh: LV.
Các ý kiến tại hội nghị cho rằng, bên cạnh mặt tích cực, một số nội dung của Thông tư 23 có thể gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Theo ông Đỗ Phước Tống (Chủ tịch HĐTV Công ty Cơ khí Duy Khanh), thực tế hiện nay, có rất ít doanh nghiệp cơ khí đầu tư cho công tác đổi mới máy móc thiết bị công nghệ, đa phần là mua thêm các máy móc đã qua sử dụng nhưng chất lượng còn đảm bảo cho quá trình sản xuất, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp khi bắt đầu sản xuất cũng sẽ đầu tư các máy đã qua sử dụng nhưng vẫn còn giá trị sử dụng tốt, đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận khách hàng vì chưa có đủ nguồn lực tài chính, cũng như khả năng khai thác thiết bị mới một cách hiệu quả. Thông tư 23 quy định chỉ được nhập máy móc có tuổi thọ dưới 10 năm là chưa phù hợp với thực tế. Bởi ngoài những lĩnh vực đặc thù, hầu hết những máy móc có tuổi thọ như vậy có rất ít trên thị trường, nếu có giá vẫn cao, trong khi máy có tuổi đời trên 10 năm đến dưới 30 năm thực tế vẫn có thể sử dụng tốt vì được sản xuất tại các quốc gia tiên tiến về kỹ thuật chế tạo máy công cụ.
Ông Trương Quốc Tuấn (Giám đốc Công ty CP Máy công cụ và thiết bị T.A.T) cũng cho rằng, tại Việt Nam, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhất là trong lĩnh vực cơ khí gần như không có khả năng mua sắm máy móc thiết bị mới vì giá thành quá cao. Thông tư 23 có nhiều điểm đổi mới như bỏ qua quy định về giám định chất lượng phải đạt 80% mới cho nhập khẩu, thời hạn áp dụng dài,... Tuy nhiên, cũng cần phải xem xét những trường hợp cụ thể để tránh làm khó cho doanh nghiệp.
Ông Đỗ Hoài Nam cho biết, thời gian qua, Bộ KH&CN đã làm việc với nhiều bộ, ngành và doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực khác nhau để lấy ý kiến đóng góp về Thông tư 23. Vụ Thẩm định, Đánh giá và giám định công nghệ sẽ tiếp thu và có những đề xuất lên Bộ KH&CN, Bộ Công Thương,... để có hướng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. Tinh thần là tiếp thu và hỗ trợ tối đa để giải quyết những vướng mắc một cách thấu đáo trong khuôn khổ luật pháp quy định.
Lam Vân