Góp phần nghiên cứu các flavonoid trong cây chè vằng (Jasminum subtriplinerve Blume)

Đề tài do các tác giả Nguyễn Thị Hồng Hương, Nguyễn Khắc Quỳnh Cứ (Khoa Dược, ĐH Y Dược TP.HCM), Trịnh Văn Quỳ (Hội đồng Dược điển Việt Nam), Markus Ganzera, Hermann Stuppner (viện Dược học, ĐH Innsbruck, Austria) thực hiện nghiên cứu phân lập và xác định cấu trúc của 3 chất flavonol glycosid có trong cành, lá chè vằng dựa trên dữ liệu phổ MS và phổ NMR của từng hợp chất.

Chè vằng (Jasminum subtriplinerve Blume) là một loài cây mọc khá phổ biến ở nước ta. Trong dân gian, chè vằng được dùng làm thuốc trị viêm tắc tuyến sữa, phục hồi sức khoẻ cho phụ nữ sau khi sinh và trị ghẻ lở ngoài da. Những năm gần đây chè vằng còn được dùng như 1 loại thức uống chức năng ở những người lớn tuổi bị đường huyết và huyết áp cao…
Nghiên cứu tiến hành với nguyên liệu là phần trên mặt đất của cây chè vằng phơi khô, xay nhỏ thành bột (được thu hái vào tháng 5/2005 tại 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh); phương pháp phân lập các hợp chất gồm sắc ký lỏng, sắc ký lỏng hiệu năng cao, sắc ký lỏng hiệu năng cao điều chế, sắc ký cột, sắc ký ngược dòng tốc độ cao; xác định cấu trúc hoá học các hợp chất bằng phương pháp khối phổ (MS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR).
Kết quả cho thấy, từ phần cao ethylacetat trong dịch chiết ethanol của cành lá cây chè vằng, 3 flavonol glycosid là Rutin [F1], Astragalin [F3] và Isoquercitrin [F4] đã được phân lập. Cấu trúc hoá học của chúng đã được xác định dựa trên các dữ liệu phổ khối và phổ cộng hưởng từ hạt nhân (F1 thu được ở dạng bột tinh thể hình kim có màu vàng cam, công thức phân tử là C₂₇H₃₀O₁₆; F3 thu được ở dạng bột tinh thể hình kim có màu vàng sáng, công thức phân tử là C₂₁H₃₀O₁₁; F4 thu được ở dạng bột tinh thể hình kim có màu vàng đậm, công thức phân tử C₂₁H₂₀O₁₂). Các hợp chất này đều được tìm thấy lần đầu tiên từ cây chè vằng trồng tại Hà Tĩnh và Nghệ An. Hợp chất F2 đã phân lập và một số flavonoid glycosid khác đang được tiếp tục nghiên cứu.