Nghiên cứu thành phần hóa học và tác dụng hạ đường huyết của dây đau xương (Tinospora sinensis (Lour.) Merr) trên mô hình chuột nhắt gây đái tháo đường bằng streptozotocin

Đề tài do các tác giả Đỗ Ngọc Liên, Lê Thị Xoan, Nguyễn Thị Thanh Ngân, Nguyễn Thị Thúy Quỳnh (Trường ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội) thực hiện nhằm phân tích định tính và định lượng một số hợp chất thực vật thứ sinh trong các dịch chiết từ dây đau xương (DĐX) và tác dụng hạ đường huyết của một số phân đoạn dịch chiết của vỏ thân DĐX trên chuột nhắt gây đái tháo đường (ĐTĐ) bằng streptozotocin (STZ).

ĐTĐ đang là 1 trong những bệnh có tốc độ phát triển nhanh nhất trong khi thuốc tân dược được sử dụng điều trị hiện nay còn gây tác dụng phụ hoặc chi phí đắt đỏ. DĐX phân bố ở Việt Nam, Lào, Trung Quốc… được biết đến là dược liệu có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, ức chế phản ứng miễn dịch, chống ĐTĐ…
Nghiên cứu tiến hành với DĐX được thu hái tại Thái Nguyên vào tháng 11/2006 đã được chuyên gia thực vật định loại, thử nghiệm với chuột Swiss, giống đực, 4 tuần tuổi, trọng lượng 20-22g.
Kết quả cho thấy, phân đoạn chiết bằng ethanol 80% của vỏ thân DĐX có các nhóm chất alcaloid, tamin, flavonoid, glycosid và một số polyphenol khác, trong đó alcaloid, tamin là thành phần chủ yếu. Thành phần chủ yếu của phân đoạn nước là alcaloid và tamin, của phân đoạn ethyl acetat là flavonoid. Với liều 600mg/kg, cao ethanol 80% của vỏ thân DĐX, của các phân đoạn nước và ethyl acetat của nó đều có tác dụng hạ đường huyết trên chuột gây ĐTĐ bởi STZ. Phân đoạn nước và phân đoạn ethyl acetat có tác dụng hạ đường huyết tốt hơn cao ethanol và có tác dụng tương tự như insulin với liều 1 UI/kg ở các thời điểm 4 giờ, 8 giờ sau khi điều trị cùng với liều 600mg/kg của các phân đoạn chất khô của dịch chiết T.sinensis trên chuột nhắt gây ĐTĐ bởi STZ. Hơn nữa, sau 10 giờ điều trị, tác dụng hạ đường huyết của 2 phân đoạn nước và ethyl acetat vẫn còn hiệu quả kéo dài hơn so với insulin.