Nếu loài người có liên quan di truyền với vượn thì tại sao não của chúng ta bẩm sinh đã phát triển khả năng ngôn ngữ và nói, còn ở vượn thì không? 
Các nhà khoa học nghi ngờ rằng một phần câu trả lời cho bí ẩn này nằm ở một gen có tên là FOXP2. Khi đột biến, FOXP2 có thể ngăn cản khả năng nói và ngôn ngữ ở người. Mới đây, một nghiên cứu của ĐH California đã phát hiện ra những khác biệt lớn về cách hoạt động của các phiên bản FOXP2 ở người và vượn, có thể giải thích được tại sao ngôn ngữ lại chỉ có ở người.
Công bố trên Tạp chí Nature trực tuyến, những phát hiện này đưa ra hiểu biết về tiến hóa của não người và có thể chỉ ra những mục tiêu khả năng dùng thuốc cho những rối loạn ở người, gây ra khó khăn trong khả năng nói, như bệnh tự kỷ và tâm thần phân liệt.
"Nghiên cứu trước đây gợi ý rằng hỗn hợp axit amin của FOXP2 người thay đổi nhanh chóng trong khoảng cùng thời gian phát triển ngôn ngữ ở người hiện đại”, TS. Daniel Geschwind nói. “Nghiên cứu của chúng tôi lần đầu tiên kiểm tra ảnh hưởng của các chất thay thế axit amin này trong gen FOXP2 trong các tế bào ở người”.
"Chúng tôi phát hiện ra rằng các phiên bản gen FOXP2 ở người và vượn không chỉ có hình thức khác nhau mà hoạt động cũng khác nhau. Nghiên cứu não có thể làm sáng tỏ việc tại sao não người khi sinh ra có mạch ngôn ngữ và nói còn não vượn lại không có,” Geschwind, giáo sư Viện tâm thần học Luân đôn, phát biểu.
FOXP2 tắt và bật các gen khác. Phòng thí nghiệm của GS Geschwind đã tìm kiếm trong bộ gen để xác định những gen nào là mục tiêu của FOXP2 ở người. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kết hợp các tế bào người, mô người và mô não của vượn.
Các nhà khoa học tập trung vào biểu hiện gen - là quá trình mà chuỗi sắp xếp ADN của gen được biến đổi thành các protein tế bào. Điều gây ngạc nhiên là các nhà nghiên cứu đã phát hiện thấy rằng các dạng FOXP2 ở người và vượn gây ra các tác động khác nhau lên các gen mục tiêu ở các dòng tế bào người. Điều này gợi ý rằng FOXP2 khiến các gen này hoạt động khác nhau ở 2 loài.
Nghiên cứu thể hiện rằng những đột biến, được cho là có vai trò quan trọng đối với sự tiến hóa FOXP2 ở người, làm thay đổi các chức năng của gen này, kết quả là các gen mục tiêu khác nhau được tắt và bật ở não người và vượn.
Khám phá này sẽ đưa ra hiểu biết về tiến hóa của khả năng học của người thuông qua sử dụng những kỹ năng nhận biết bậc cao, như nhận thức, khả năng trực giác và suy luận.