Hỏi: xin cho biết công thức sản xuất gel rửa tay diệt khuẩn không dùng nước? (Huỳnh Thị Cúc, TP. Hồ Chí Minh)
Đáp: hiện nay, sản phẩm nước rửa tay dùng để vệ sinh đôi bàn tay xuất hiện trên thị trường ngày càng nhiều. Thông thường, nước rửa tay được làm từ hỗn hợp của muối natri có gốc là chuỗi acid béo dài. Nước rửa tay gồm có hương liệu, màu và chất diệt khuẩn. Theo sáng chế của Vlasblom Jack T., số US 5728662, gel rửa tay có thể thêm chất làm đặc polymeric để tăng độ đặc cho sản phẩm. Chất làm đặc polymeric không hòa tan trong nước nhưng có khả năng phân tán trong nước; và phải được nhũ hóa trước hay phân tán trước trong nước, sau đó mới cho vào hỗn hợp gel rửa tay.
Ưu điểm của sáng chế này là tạo nên một sản phẩm dạng gel rửa tay không cần nước, có tính ổn định trong không khí vài ngày, hơn hẳn các loại gel rửa tay thông thường chỉ để được vài giờ.
Thành phần gel rửa tay gồm: d-limonene, dung môi, cồn C11 ethoxylate, polyoxyethylene (20) sorbitan monooleate, acrylic polymer hòa tan nước, NaOH, hỗn hợp isothiazolinones, 2,6-di-tert-butyl-p-cresol và nước vừa đủ.
- D-limonene: là một terpene có trong thực vật tự nhiên, dạng vòng đơn chưa bão hòa. D-Limonene là một loại hơi dầu dễ bay hơi có nguồn gốc từ vỏ cam, d-Limonene là cấu tạo chính của một số tinh dầu những loại quả giống cam quýt (cam, chanh, bưởi chùm…). D-limonene là chất chống oxi hóa được biết đến với khả năng làm giảm nguy cơ mắc ung thư da. D-limonene trong sáng chế này có nồng độ từ 2-60 % khối lượng (KL). Thích hợp nhất là 3-10% KL.
- Dung môi: giúp d-limonene hòa tan trong mỡ và dầu, nhóm dung môi được sử dụng bao gồm: 1 terpene; 1 olefin; 1 este của axit 2 bazơ (như: dimethyl adipate, dimethyl glutarate, hoặc dimethyl succinate); các dung môi naphthenic; 1 dung môi có cực (như: N-methyl-2-pyrrolidone hoặc propylene carbonate, glycol ethers). Hoặc hỗn hợp của tất cả các chất trên. Dung môi thích hợp nhất là một terpene. Dung môi có thể có nồng độ từ 2-60% KL. Thích hợp nhất là 3-10% KL.
- C-11 alcohol ethoxylate: là chất tẩy rửa trong gel, nồng độ của C-11 alcohol ethyoxylate có thể từ 0,5-50% KL. Thích hợp nhất là 2,5-10% KL.
- Polyoxyethylene (20) sorbitan monooleate: là chất ổn định, nồng độ của polyoxyethylene (20) sorbitan monooleate từ 0,25-20% KL. Thích hợp nhất là từ 0,5-5% KL.
- Chất nhũ hóa polymer acrylic hòa tan nước: nồng độ của chất nhũ hóa polymer acrylic hòa tan nước từ 0,25-20% KL. Thích hợp nhất là 0,5-5% KL.
- NaOH: nồng độ sử dụng từ 0,1-5% KL. Thích hợp nhất 0,1-1%KL.
- Hỗn hợp isothiazolinones: có trong gel rửa tay như một bioxit. Isothiazolone là hỗn hợp của 5-chloro-2-methyl-4-iosothiazolin-3-one và 2-methyl-4-isothiazolin-3-one. Nồng độ của isothiazolinone từ 0,001-0,1 % KL. Thích hợp nhất là 0,001-0,01% KL.
- 2,6-di-tert-butyl-p-cresol: chất chống oxi hóa, nồng độ 2,6-di-tert-butyl-p-cresol khoảng 0,02- 4% KL. Thích hợp nhất là 0,1-0,5% KL.
- Nước: là chất nền để chuyển pha hữu cơ thành thể nhũ. Lượng nước sử dụng từ 25-95% KL và phải cân bằng thành phần theo khối lượng. Thích hợp nhất là từ 75-85% KL.
Mặt khác, các loại dung môi sử dụng trong sáng chế này có độ linh động lớn, độ linh động như vậy cho phép điều chỉnh thành phần dung môi trong công thức cấu tạo gel để phù hợp điều kiện thị trường và có được sản phẩm với tính chất như mong muốn.
Công thức gel rửa tay: thành phần % khối lượng
D-limonene 5
Dung môi 5
Cồn C-11 ethoxylate 4
Polyoxyethylene (20) sorbitan monooleate 1
Acrylic polymer hòa tan nước 1,2
NaOH 0,4
Isothiazolone 0,002
2,6-di-tert-butyl-p-cresol 0,15
Nước 83,248
Tổng 100
Sản phẩm gel rửa tay thu được có màu trắng hơi đục, có tính chất gel dễ chảy, độ nhớt trung bình xấp xỉ 75.000 centipoise ở 250C, độ pH khoảng 5,5-6,5 và có mùi hương cam dễ chịu. Gel rửa tay tẩy được vết bẩn và dầu mỡ, còn làm mềm mại da tay.
Từ công thức trên với một số tính chất căn bản của sáng chế, có thể thay đổi và cải tiến để phù hợp với điều kiện và cách sử dụng.
Các Hỏi - Đáp công nghệ, xin vui lòng liên hệ:
Phòng Cung cấp Thông tin - Trung tâm Thông tin KH&CN TP. HCM
79 Trương Định, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
ÐT : 08. 38243.826 - 38297.040 (số nội bộ 202, 203, 102)
Fax : 08. 38291.957 ; Email: cungcapthongtin@cesti.gov.vn