Mỗi doanh nghiệp (DN) đều có tên riêng, tùy theo loại hình DN và mong muốn của chủ sở hữu DN. Tuy nhiên, thời gian qua phát sinh một số tranh chấp liên quan đến việc đặt tên DN nhưng lại xâm phạm đến quyền sở hữu công nghiệp (SHCN) của các tổ chức, cá nhân khác. Hành vi này đã được điều chỉnh bởi Nghị định số 78/2015/NĐ-CP của Chính phủ ngày 14/9/2015 về đăng ký DN. Ngày 05/4/2016, liên bộ Khoa học và Công nghệ và Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BKHCN-BKHĐT, có hiệu lực kể từ ngày 20/5/2016, để cụ thể hóa nội dung này.
Theo đó, căn cứ để xác định tên DN xâm phạm quyền SHCN do cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm (CQXLVP), người có thẩm quyền xử phạt vi phạm (NXPVP) hành chính, quy định tại Chương III Nghị định 99/2013/NĐ-CP ngày 29/8/2013, kết luận bằng văn bản (kết luận thanh tra, kiểm tra có đánh giá, kết luận tên DN có chứa yếu tố xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, tên thương mại được bảo hộ; việc sử dụng tên DN đó trên hàng hóa, phương tiện kinh doanh, phương tiện dịch vụ, biển hiệu, giấy tờ giao dịch trong lĩnh vực kinh doanh liên quan bị coi là hành vi xâm phạm quyền SHCN) hoặc quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong đó có biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thay đổi tên DN hoặc loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN.
Khi DN có tên xâm phạm quyền SHCN, các biện pháp chế tài được quy định gồm: buộc thay đổi tên DN, loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN hoặc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký DN.
Buộc thay đổi tên DN, loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN
Chỉ áp dụng khi DN vi phạm không chấm dứt hành vi sử dụng tên DN xâm phạm trên hàng hóa, phương tiện kinh doanh, phương tiện dịch vụ, biển hiệu, giấy tờ giao dịch hoặc không tiến hành thủ tục đăng ký thay đổi tên DN xâm phạm theo thông báo của Phòng Đăng ký kinh doanh nơi DN đặt trụ sở chính (PĐKKD) hoặc theo thỏa thuận của các bên.
CQXLVP, khi đã có văn bản kết luận về việc sử dụng tên DN xâm phạm quyền SHCN, sẽ tạo điều kiện cho các bên (chủ thể quyền SHCN, DN vi phạm) tự thỏa thuận, thương lượng. Nếu các bên đạt được thỏa thuận trong thời hạn quy định và đề xuất biện pháp giải quyết phù hợp quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ, không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của bên thứ ba, người tiêu dùng và xã hội thì CQXLVP ghi nhận sự thỏa thuận đó và dừng giải quyết vụ việc. Trường hợp các bên không đạt được thỏa thuận trong thời hạn quy định thì chủ thể quyền SHCN có quyền đề nghị PĐKKD yêu cầu DN có tên xâm phạm quyền SHCN phải thay đổi tên gọi cho phù hợp. Nếu DN có tên xâm phạm quyền SHCN tiến hành thủ tục thay đổi tên DN trong thời gian quy định (2 tháng) theo thông báo của PĐKKD thì PĐKKD sẽ thông báo lại cho CQXLVP, chủ thể quyền SHCN. Trường hợp DN có tên xâm phạm quyền SHCN không tiến hành thủ tục thay đổi tên DN trong thời gian quy định, PĐKKD sẽ thông báo cho CQXLVP hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, đồng thời thông báo cho CQXLVP tiến hành thanh tra, kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
Nếu NXPVP có quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong đó có áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thay đổi tên DN hoặc buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN thì CQXLVP sẽ gửi quyết định xử phạt vi phạm hành chính cho các bên liên quan và PĐKKD để biết. Trong thời hạn 60 ngày, kể từ ngày quyết định xử phạt vi phạm hành chính có hiệu lực thi hành, DN vi phạm phải tiến hành thay đổi tên DN, loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN.
Trường hợp DN vi phạm không tiến hành thủ tục thay đổi tên DN, loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN thì CQXLVP thông báo cho PĐKKD để yêu cầu DN báo cáo giải trình. Nếu hết thời hạn báo cáo giải trình theo quy định mà DN vi phạm không thực hiện, PĐKKD sẽ thông báo cho CQXLVP hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư để xử lý hành chính theo quy định của pháp luật.
Thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
Biện pháp thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký DN được áp dụng đối với DN vi phạm không thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc thay đổi tên DN hoặc buộc loại bỏ yếu tố vi phạm trong tên DN theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính của người có thẩm quyền và DN vi phạm không gửi báo cáo giải trình đến PĐKKD trong thời hạn quy định (6 tháng).
TÂY SƠN, STINFO số 6/2016
Tải bài này về tại đây.