Sáng tạo – Yếu tố gọi vốn thành công

Oxford Photovoltaics Ltd.

Henry J. Snaith và Kevin Arthur đồng sáng lập Oxford Photovoltaics Ltd. (Oxford PV) vào năm 2010 tại Công viên Công nghiệp Oxford (Oxford Industrial Park), là công ty spin-off của Đại học Oxford, để phát triển và thương mại hóa công nghệ pin mặt trời perovskite. Oxford PV khởi nghiệp dựa trên sự cấp phép độc quyền sử dụng công nghệ pin mặt trời perovskite của Đại học Oxford, là doanh nghiệp đi đầu trong việc thương mại hóa công nghệ này. Đến nay, Đại học Oxford vẫn sở hữu cổ phần trong Oxford PV, đơn vị có đến 30 chuyên gia tập trung hoàn toàn vào việc nghiên cứu phát triển và thương mại hóa công nghệ pin mặt trời  perovskite.

Vật liệu cấu trúc perovskіte được chứng minh có khả năng chuyển đổi quang năng thành điện năng hiệu quả và chi phí thấp (Xem thêm bài viết: Perovskite – Tiềm năng phát triển quang điện, tác giả Vũ Trung, website: http://cesti.gov.vn). Henry J. Snaith là giáo sư vật lý tại Đại học Oxford, người tiên phong trong lĩnh vực pin mặt trời perovskite, đã công bố hơn 300 bài báo khoa học và nhiều sáng chế về perovskite. Phát hiện mang tính đột phá về pin mặt trời trạng thái rắn hiệu năng cao từ hợp chất perovskіtes hữu cơ-vô cơ kim loại hallogen (hіgh effіcіency solіd-state photovoltaіcs from organіc-іnorganіc metal halіde perovskіtes) vào năm 2012 đã tạo cảm hứng và động lực nghiên cứu cho Snaіth cùng các cộng sự, khiến gia tăng nhanh chóng danh mục các tài sản trí tuệ về pin mặt trời perovskite của Oxford PV. Đến năm 2018, Oxford PV đã đăng ký bảo hộ độc quyền 119 sáng chế ở nhiều nước. Các tế bào và mô-đun quang điện perovskite tiên tiến của Oxford PV đạt được trong phòng thí nghiệm hiện đang chuyển giao để sản xuất quy mô công nghiệp, hứa hẹn sớm giới thiệu sản phẩm ra thị trường.

Ngoài đầu tư phát triển nghiên cứu và thương mại hóa công nghệ, chiến lược của Oxford PV cũng chú trọng việc cấp phép và hợp tác với các đối tác trong chuỗi sản xuất thiết bị quang điện silicon để có thể tận dụng nguồn lực sẵn có, thay vì phải cạnh tranh với các đối thủ trong công nghiệp quang điện silicon đang chiếm lĩnh thị trường. 

Oxford PV nhận được hỗ trợ ban đầu từ Đại học Oxford và cơ quan Đổi mới Vương quốc Anh (Innovate UK), đơn vị công lập trực thuộc Tổ chức Nghiên cứu và Đổi mới Vương quốc Anh (UK Research and Innovation), để  nghiên cứu và thương mại hóa công nghệ pin mặt trời perovskite. Hoạt động nghiên cứu khoa học tại Oxford PV cũng luôn nhận được sự hỗ trợ của Hội đồng Nghiên cứu Khoa học vật lý và Kỹ thuật (Engineering and Physical Sciences Research Council), thuộc UK Research and Innovation.

Thu hút đầu tư nhờ sáng tạo đột phá

Đối với các start-up, sáng tạo và tiềm năng thương mại hóa công nghệ là yếu tố quan trọng thu hút vốn các nhà đầu tư. Thành lập được 10 năm, Oxford PV chứng tỏ được năng lực nghiên cứu sáng tạo và khả năng thương mại của các công nghệ, Snaith và cộng sự đã góp phần tạo bước tiến quan trọng trong cuộc cách mạng quang điện, mà điểm nhấn là việc gia tăng hiệu suất của pin mặt trời và giảm chi phí sản xuất, bằng cách bổ sung một lớp vật liệu perovskite vào pin mặt trời silicon thông thường mà không làm thay đổi quy trình sản xuất.

Thành quả sáng tạo của Oxford PV thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, đến nay đã nhận được nguồn vốn đầu tư 152,2 triệu USD qua các vòng gọi vốn (theo crunchbase.com).

Ghi nhận một số vòng gọi vốn của Oxford PV

Các vòng gọi vốn cơ bản của một startup: vòng đầu tư vốn hạt giống (seed round) từ những nhà đầu tư thiên thần; vòng gọi vốn đầu tiên (series A) - vòng đầu tư mạo hiểm; các vòng gọi vốn tiếp theo series B, series C, series D,… tùy vào đặc thù của từng startup.

Nguồn: crunchbase.com

Năm 2012, Snaith công bố hiệu suất chuyển đổi quang năng thành điện năng của tế bào quang điện perovskite là trên 10,9%, và phương pháp sản xuất với chi phí thấp đã thúc đẩy phát triển nghiên cứu pin perovskite, làm tăng mạnh các sáng chế trong lĩnh vực này. Từ 2014, Oxford PV phát triển pin mặt trời Perovskite-silicon và hướng đến việc thương mại hóa. Thành công trong phương pháp sử dụng kết hợp vật liệu Perovskite và silicon trong chế tạo tế bào quang điện giúp Oxford PV thành công khi kêu gọi đầu tư vòng series B.

Để đẩy nhanh phát triển và chuyển giao công nghệ từ phòng thí nghiệm sang sản xuất quy mô công nghiệp, Oxford PV xây dựng xưởng sản xuất thử nghiệm nghiệm rộng 17.000 m² ở Brandenburg, Đức. Vào cuối năm 2016, Oxford PV đã công bố một thỏa thuận phát triển chung với một nhà sản xuất lớn về tế bào và mô-đun quang điện (tên nhà sản xuất chưa được công bố) để phát triển công nghệ pin mặt trời perovskite của Oxford PV, từ quy mô phòng thí nghiệm đến mức sẵn sàng sản xuất. Động thái này đã thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư giúp Oxford PV gọi vốn thành công vòng series C. 

Những tiến bộ kỹ thuật liên quan đến pin mặt trời perovskite như thiết bị, phương pháp kiểm soát sự kết tinh của màng perovskite, cách tạo ra lớp perovskite dày chất lượng cao, phương pháp in vật liệu perovskite lên trên silicon….đã dẫn đến sự cải thiện nhanh chóng hiệu suất của pin mặt trời perovskite. Năm 2018, hiệu suất tế bào quang điện perovskite được công bố tăng lên từ 20-23% tại các phòng thí nghiệm. Tháng 6/2018, Oxford PV công bố pin mặt trời perovskite- silicon có hiệu suất chuyển đổi năng lượng lên đến 28%, tạo thuận lợi trong việc huy động vốn vòng series D.

Ngoài các nhà đầu tư chiến lược vào Oxford PV có thể kể đến như Equinor (trước đây là Statoil) và Legal & General Capital, năm 2019 xuất hiện thêm Goldwind rót vốn vào vòng series D của Oxford PV. Xiao Zhiping, Phó chủ tịch của Goldwind, một công ty Trung Quốc chuyên cung cấp các giải pháp năng lượng tái tạo, các tuabin gió, cho biết: “... Chúng tôi tin tưởng rằng quang điện và năng lượng gió sẽ trở thành hợp phần ngày càng quan trọng trong bức tranh năng lượng toàn cầu trong 20 năm tới. Chúng tôi đã rất ấn tượng với công nghệ quang điện perovskite và tốc độ tiến bộ của Oxford PV, cũng như mong muốn hỗ trợ công ty này tiến lên".

Tế bào quang điện Perovskite-silicon 6 inch chế tạo tại Oxford PV.

Phương Lan (CESTI)