Nghiên cứu quy trình nhân giống in vitro cây đảng sâm
Kim Tiến
07/08/2018
KH&CN trong nước
Với mục đích tạo ra nguồn giống cây đảng sâm chất lượng cao và bảo tồn nguồn gen loài dược liệu quý này, nhóm tác giả Nguyễn Thị Điệp, Huỳnh Thị Kim, Vương Thị Hồng Loan (Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Công nghệ cao) đã thực hiện đề tài nghiên cứu về quy trình nhân giống in vitro cây đảng sâm Codonopsis javanica Blume.
Cây đảng sâm là loài cây dược liệu thuộc họ hoa chuông và được ví như cây nhân sâm của người nghèo vì có tác dụng bồi bổ cho các trường hợp tỳ vị yếu kém, thiếu máu, ho, mệt mỏi… Do nhu cầu về đảng sâm tại thị trường trong nước rất lớn (trên 1.000 tấn mỗi năm), cộng với việc khai thác tràn lan, không theo quy hoạch đã khiến cho số lượng cá thể của loài này giảm sút nghiêm trọng. Bên cạnh đó, với những ưu thế như địa bàn phân bố rộng, thời gian thu hoạch ngắn (chỉ 2-3 năm), cây đảng sâm rất thích hợp để đẩy mạnh mở rộng diện tích sản xuất. Vì vậy, cần có các nghiên cứu nhân rộng và bảo tồn giống cây đảng sâm bản địa, hướng đến việc phát triển nuôi trồng tăng thu nhập cho người dân và giảm thiểu các tác động vào rừng tự nhiên.
Mẫu sử dụng trong nghiên cứu là cây đảng sâm 1 năm tuổi đường kính 1-1,5cm, nặng 0,5-0,7g trồng tại vườn Quốc gia Biduop (núi Bà, tỉnh Lâm Đồng) do Công ty TNHH Cao Lâm sản xuất. Các nhà nghiên cứu đã thực hiện nhân giống cây, đồng thời làm thí nghiệm để khảo sát các nội dung như: ảnh hưởng của nồng độ BA (6-Benzyl adenin) và NAA (Naphthalene acetic acid) lên sự tái sinh chồi từ đốt và sự tăng trưởng chồi của cây đảng sâm; ảnh hưởng của thành phần khoáng lên sự tăng trưởng của cây đảng sâm in vitro; ảnh hưởng của nồng độ NAA, IBA (Indole-3 butyric acid) và IAA (Indole-3 acetic acid) riêng lẻ lên sự ra rễ cây đảng sâm in vitro; ảnh hưởng của nồng độ saccharose lên sự sinh trưởng và khả năng tạo rễ củ của cây đảng sâm in vitro.
Kết quả cho thấy tỉ lệ mẫu phát sinh chồi là 80%, chiều cao chồi đạt từ 3-4cm sau 10 ngày nuôi cấy; khả năng tái sinh chồi cao nhất là 20,78 chồi/mẫu ở môi trường khoáng ½ MS (Murashige và Skoog) có bổ sung 1,5mg/lít BA kết hợp với 0,2mg/lít NAA; cây đạt độ tăng trưởng tối ưu trong môi trường khoáng SH (Schenk và Hilderbrant) có bổ sung 0,3mg/lít IBA với số rễ đạt được là 32,67 rễ/mẫu sau 4 tuần nuôi cấy; nồng độ saccharose tốt nhất cho quá trình tạo rễ cây là 50g/lít và tỷ lệ sống của cây đảng sâm in vitro trồng ngoài vườn ươm là 100%.