Sản xuất lúa gạo ở Brazil là một ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la. Nó sử dụng hàng trăm ngàn nhân công lao động, cả trực tiếp lẫn gián tiếp. Vì tầm quan trọng của canh tác lúa ở Brazil, các nhà nghiên cứu không ngừng nghiên cứu cải tiến các giống lúa trồng tại quốc gia này.
Theo nghiên cứu mà Tập đoàn Nghiên cứu Nông nghiệp Brazil (Embrapa) thực hiện trong 45 năm qua, các nhà tạo giống đã phát triển các giống lúa có năng suất cao hơn và cải thiện tính ổn định của chúng.
Ariano Martins de Magalhães Jr., một trong những tác giả nghiên cứu thuộc Embrapa cho biết, "Chúng tôi tìm kiếm các giống lúa đáp ứng được cả yêu cầu của nông dân, nền công nghiệp và người tiêu dùng. Chúng tôi sẽ kiểm tra xem liệu các phương pháp được dùng trong chương trình nhân giống có giúp chúng tôi đạt được mục đích của mình hay không. Và nghiên cứu này cũng sẽ giúp chúng tôi phát triển mục tiêu chiến lược và cho ra đời các giống lúa mới trong tương lai."
Theo nghiên cứu, chương trình nhân giống Embrapa đã mang lại lợi ích đáng kể. Trong 45 năm, năng suất lúa được cải thiện từ 0,62-0,73% mỗi năm. Điều đó có nghĩa là năng suất sản phẩm của nông dân đã tăng hàng tấn.
Chương trình nhân giống cũng đã tạo ra các giống lúa có chiều cao và thời gian ra hoa ngắn.
“Chiều cao là một yếu tố quan trọng đối với cây lúa”, Magalhães cho biết. “Loại cây trồng có chiều cao ngắn cho năng suất lúa tăng gấp đôi vào cuối những năm 1970". Năm 1972, chiều cao cây khoảng 38 inch. Đến năm 2016, chiều cao trung bình của cây chỉ vào khoảng 32,5 inch.
Bên cạnh đó, các nhà nhân giống cũng đặt mục tiêu giảm thời gian ra hoa cho các giống lúa. “Mong muốn của chúng tôi là tạo ra các giống cây ra hoa sớm vì chúng cần ít nước và các nguồn tài nguyên khác. Đồng thời, những giống này cũng linh hoạt hơn trong việc trồng trọt và thu hoạch", Magalhães nói.
Theo nghiên cứu, thời gian lúa ra hoa đã giảm khoảng 9 ngày trong vòng 45 năm. Vào năm 1972, để một nửa vụ lúa ra hoa phải mất 97 ngày, nhưng vào năm 2016, một nửa vụ lúa đã nở hoa chỉ trong 88 ngày.
Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các giống lúa có thời trưởng thành ngắn hơn sẽ cho năng suất cao hơn. “Trước đây, mô hình các giống lúa có thời gian trưởng thành dài hơn sẽ có năng suất cao hơn. Nhưng trong nghiên cứu này, rõ ràng là một số giống chỉ mất 118 ngày để trưởng thành lại có năng suất cao hơn so với giống trưởng thành trong 130 ngày." Magalhães nói.
Các nhà nghiên cứu cũng tìm kiếm các giống lúa sử dụng tài nguyên thiên nhiên (ví dụ như nước) một cách hiệu quả hơn.
Điều này rất quan trọng bởi vì hơn 70% lúa ở Brazil được trồng bằng cách tưới nước. Hai bang phía Nam, trong đó có Rio Grande do Sul, chiếm hầu hết sản lượng lúa được tưới tiêu.
“Các giống lúa cần đầu vào thấp sẽ mang lại sự bền vững”, Magalhães nói.
45 năm là một thời gian dài, nhưng với Magalhães, quá trình của nghiên cứu mới là quan trọng, "Qua nhiều năm nghiên cứu, chúng tôi đang thử nghiệm xem các nỗ lực nhân giống cây trồng có hiệu quả hay không. Thời gian càng dài, dữ liệu và những phát hiện thu thập được càng tin cậy", ông cho biết.
Việc sở hữu những dữ liệu tin cậy rất quan trọng. "Gây giống cây trồng là một quá trình phức tạp. Nó đòi hỏi thời gian, sự nỗ lực và đầu tư phù hợp." Magalhães nói.
Mỗi quyết định sai lầm trong quá trình nghiên cứu có thể gây tổn thất lớn. “Quan trọng là phải theo dõi hiệu quả của các chương trình nhân giống. Bằng cách đó, chúng tôi có thể phân tích chính xác tiến trình của mình, lập kế hoạch hành động, chiến lược để phát triển và tạo ra giống lúa mới", Magalhães nói.