Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, ngày 10/11/2010, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội nghị về thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN Việt Nam 2001 - 2010, đánh giá kết quả hoạt động KH&CN 2006 - 2010, phương hướng nhiệm vụ 2011 - 2015.
Tham dự Hội nghị có các đồng chí đại diện Chính phủ; Lãnh đạo Bộ KH&CN; Lãnh đạo các Bộ, ban ngành, cơ quan trung ương và địa phương; Các đồng chí Lãnh đạo một số Viện nghiên cứu, Trường Đại học, doanh nghiệp; Các đồng chí Lãnh đạo và chuyên viên các Vụ và đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN; Các phóng viên đại diện cho các cơ quan thông tin và truyền thông ở Trung ương và địa phương trên địa bàn thành phố Hà Nội…. Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Ban chấp hành Trung Ương (BCHTW) Đảng, Phó Thủ tướng Chính Phủ đã đến tham dự, phát biểu và chủ trì Hội nghị.
Hội nghị đã thông qua Báo cáo về thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN Việt Nam 2001 - 2010, đánh giá kết quả hoạt động KH&CN 2006 - 2010, phương hướng nhiệm vụ 2011 - 2015. Dưới sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Bộ KH&CN đã chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức KH&CN và doanh nghiệp trong cả nước triển khai thực hiện nghiêm túc, tích cực và có hiệu quả Chiến lược phát triển KH&CN đến năm 2010, góp phần nâng cao tiềm lực, đổi mới cơ chế quản lý, thúc đẩy hoạt động KH&CN, đóng góp thiết thực và hiệu quả vào phát triển kinh tế - xã hội và sự nghiệp CNH, HĐH đất nước trong giai đoạn vừa qua. Có thể kể đến một số kết quả nổi bật như sau: Hệ thống pháp luật về KH&CN cơ bản được hoàn thiện đáp ứng được yêu cầu quản lý hoạt động KH&CN và hội nhập quốc tế; Khoa học xã hội đã kịp thời cung cấp luận cứ khoa học cho quá trình công nghiệp hóa, phát triển bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập thành công vào nền kinh tế thế giới. Nghiên cứu cơ bản trong khoa học tự nhiên được nâng cao về chất lượng theo chuẩn mực quốc tế. KH&CN từng bước tiếp cận được trình độ công nghệ tiên tiến khu vực, giải quyết được nhiều nhiệm vụ quan trọng quốc gia, góp phần nâng cao chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế và năng lực cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa, đảm bảo quốc phòng và an ninh. Tiềm lực KH&CN được tăng cường từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển KH&CN. Cơ chế hoạt động của các tổ chức KH&CN được đổi mới theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm và hình thành doanh nghiệp KH&CN. Đổi mới cơ chế tổ chức, quản lý các chương trình đề tài KH&CN, cơ chế tài chính cho KH&CN. Thị trường công nghệ được hình thành, phát triển, bước đầu phát huy vai trò cầu nối, gắn kết hoạt động KH&CN với sản xuất, kinh doanh. Hợp tác quốc tế trong KH&CN được mở rộng và tăng cường theo hướng thiết thực và hiệu quả.
Trong gần 7 năm tổ chức và triển khai thực hiện Chiến lược, có thể nói đến thời điểm này hầu hết các mục tiêu và nhiệm vụ của Chiến lược đã được thực hiện thành công, tạo tiền đề cho việc xây dựng Chiến lược phát triển KH&CN Việt Nam giai đoạn 10 năm tiếp theo 2011 - 2020.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, KH&CN nước ta vẫn còn bộc lộ một số mặt yếu kém. Về năng lực KH&CN: cơ cấu nhân lực KH&CN theo ngành nghề và lãnh thổ còn bất hợp lý; chưa có cơ chế chính sách đủ mạnh để huy động được nhiều nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước; so với các nước trong khu vực và trên thế giới, nước ta còn có khoảng cách nhất định về tiềm lực và kết quả hoạt động KH&CN. Trình độ công nghệ của nhiều ngành sản xuất nước ta hiện nay vẫn lạc hậu so với các nước trong khu vực, hạn chế năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp và nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực. Về cơ chế quản lý KH&CN, dù đã được đổi mới những vẫn nặng tính hành chính: các tổ chức KH&CN chưa mạnh dạn và còn lúng túng khi chuyển sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm; chưa có những chính sách hữu hiệu tạo động lực đối với cán bộ KH&CN và chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài; thị trường KH&CN phát triển chưa tương xứng với tăng trưởng kinh tế.
Nội dung Báo cáo cũng đề cập nhiệm vụ, giải pháp hoạt động KH&CN giai đoạn 2011 - 2015: Triển khai có hiệu quả Chiến lược phát triển KH&CN 10 năm, kế hoạch KH&CN trung hạn 5 năm 2011 - 2015 và các chương trình quốc gia có tác động và tầm ảnh hưởng lớn; Tăng cường nhập khẩu công nghệ kết hợp với nâng cao năng lực nghiên cứu, giải mã, làm chủ, bản địa hóa công nghệ; Nghiên cứu tiếp thu, phát triển ứng dụng các công nghệ cao, công nghệ mới phù hợp; Phát triển có chọn lọc các ngành công nghiệp, dịch vụ công nghệ cao; Đẩy mạnh tốc độ phát triển thị trường công nghệ; Có chính sách khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp nhập khẩu, làm chủ, ứng dụng và đổi mới công nghệ; tăng cường chức năng và năng lực nghiên cứu trong các trường đại học; Tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp đổi mới cơ chế quản lý KH&CN; Chủ động mở rộng hợp tác, hội nhập quốc tế trong KH&CN….
Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe các tham luận tập trung vào các vấn đề: Nghiên cứu khoa học tự nhiên; kết quả hoạt động KH&CN ngành Công thương; Chương trình KX.01/06- 10 với phát triển kinh tế Việt Nam; doanh nghiệp KH&CN với người trẻ Việt Nam…
Phát biểu trong Hội nghị, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên BCHTW Đảng, Phó Thủ tướng Chính Phủ đã chúc mừng những thành tựu, kết quả tốt trong hoạt động KH&CN trong thời gian qua. Phó thủ tướng Chính phủ đánh giá cao vai trò của Bộ KH&CN trong việc giúp Chính phủ triển khai mạnh mẽ chiến lược phát triển KH&CN, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của KH&CN thời gian tới. Đồng thời, Phó thủ tướng cũng nhấn mạnh thêm một số vấn đề cần lưu ý: tiếp tục quan tâm đổi mới cơ chế tài chính góp phần tạo sự phát triển bền vững của KH&CN; nguồn nhân lực trong hoạt động KH&CN; ứng dụng KH&CN trong hoạt động của doanh nghiệp; tiềm lực KH&CN phục vụ an ninh, quốc phòng…
Cũng tại Hội nghị, đồng chí Hoàng Văn Phong, Ủy viên BCHTW Đảng, Bộ trưởng Bộ KH&CN đã tiếp thu những ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Chính phủ. Bộ trưởng ghi nhận ý kiến tâm huyết của các đại biểu, các nhà khoa học, doanh nghiệp trẻ…đóng góp to lớn vào sự phát triển KH&CN trong nước. Bộ trưởng khẳng định, các tham luận, ý kiến phát biểu sẽ được nghiên cứu, hoàn thiện, là cơ sở để xây dựng chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2011 - 2020.
QA (Bộ KH&CN)